
Effectieve communicatie vormt de ruggengraat van succesvolle teams, maar hoe kunnen agile coaches deze communicatie naar nieuwe hoogten tillen? In dit artikel probeer ik inzicht te geven in de wereld van Transactionele Analyse. (TA) Het is een krachtig instrument in het arsenaal voor coaches, met de focus op het begrijpen en optimaliseren van teaminteracties.

Interactie tussen Ego’s
TA, ontwikkeld door Eric Berne, onthult dat individuen drie ego’s hebben: Ouder, Volwassene en Kind.
- Ouder: legt normen en waarden op is verzorgend.
- Volwassene: denkt na, houdt het binnen zichzelf.
- Kind: past zich aan, toont rebelse neigingen en ervaart vrijheid.
In teamgesprekken zien we het dynamische samenspel tussen deze ego’s. Het bewustzijn binnen mijn teams ten aanzien van deze ego’s en hoe ze op te roepen, heeft aantoonbaar gunstige effecten gehad op de uitkomsten van onze gesprekken.
Oproepen van Ego’s
Hoe activeren we deze ego’s? Het kan spontaan gebeuren, maar bewuste oproepen kunnen de communicatie sturen. In de praktijk zien we dat mensen erg op elkaar reageren en wat we dan zien is:
- Ouder ego roept kind ego op
- Kind ego roept ouder ego op
De kritische en voedende kant van de ouder ego
In de ouder ego vinden we patronen die gerelateerd zijn aan controleren, bekritiseren, aansporen, opdragen, straffen, verbieden, (over)heersen, enzovoort… de kritische kant. Als we ons bewust worden van deze patronen, kunnen we ze effectief aanpakken en transformeren.
Aan de andere kant heeft het ouder ego ook een voedende kant, waarin patronen te vinden zijn die gerelateerd zijn aan ondersteunen, verzorgen, troosten, begeleiden (coachen), verwennen, hulp bieden, enz. Het herkennen en versterken van deze positieve patronen kan leiden tot een meer ondersteunende en productieve omgeving.

De volwassen ego erkentvaardigheden, belangen en verantwoordelijkheden
De volwassen ego weerspiegelt gedachten, gevoelens en handelingen die direct reageren op het hier-en-nu, met een autonome en spontane benadering.
De volwassene in deze context houdt rekening met de realistische mogelijkheden van de situatie. Het betrekt in gedachten, gevoelens en gedrag wat er op dit moment speelt en wat er kan gebeuren. Wanneer je communiceert vanuit je volwassene, erken je de vaardigheden, verantwoordelijkheden en belangen van alle betrokkenen.
Het aangepast kind, het vrije kind en de rebel
Het kind ego bevat patronen die verband houden met gehoorzamen, conformeren, binnen de gestelde grenzen blijven, goed gedrag vertonen, ergens bij horen, meewerken en opdrachten uitvoeren… het aangepaste kind. Deze ‘aanpassing’ kan ook een rebelse kant bevatten, zoals ontduiken, boycotten, grenzen overschrijden, tegenwerken, dwarsliggen, pesten en oproer kraaien. Deze reacties komen voort uit de regels en beperkingen die door de omgeving zijn opgelegd.
Aan de andere kant hebben we het Vrije Kind, dat patronen vertoont van ongecensureerde gedachten, gevoelens en gedrag. Het Vrije Kind laat zich niet beperken door de regels en beperkingen van de omgeving. Vanuit deze positie ervaren we vrij spel, ongedwongen plezier, onze eigen behoeften, dromen en creatieve energie.
Impact op Communicatie
De gevolgen van Ouder-, Volwassene- en Kind-ego’s zijn diepgaand. Onderstaand diagram dat de verschillende communicatiestijlen illustreert, biedt een visuele gids voor coaches om effectief te navigeren door deze energieën in teaminteracties.

Praktische Toepassing in Agile Coaching
Door bewust Transactionele Analyse (TA)-principes toe te passen in situaties zoals retrospectives, sprint planning en conflictoplossing, kunnen Agile coaches actief bijdragen aan het bevorderen van een gezonde teamdynamiek, het verbeteren van communicatie en het versterken van samenwerking binnen Agile teams.
Gebruik TA voor:
- Individuele coaching
- Begrijpen van teamdynamiek
- Conflictoplossing
- Teamtraining en workshops
- Faciliteren van effectieve meetings
- Versterken van leiderschapsvaardigheden
- Verbeteren van de feedbackcultuur
Afsluitend
Deze beknopte inzicht in TA onthult niet alleen de complexiteit van communicatie-ego’s, maar biedt ook praktische inzichten voor coaches.
Ik hoop dat dit artikel over Transactionele Analyse jullie heeft geïnspireerd en nieuwe perspectieven heeft geopend op het gebied van coaching en teambegeleiding. Laten we blijven streven naar effectieve communicatie, want zoals ik aan het begin van dit artikel al zei: ‘Effectieve communicatie vormt de ruggengraat van succesvolle teams’.