LSD staat voor luisteren, samenvatten en doorvragen. Deze simpele maar krachtige techniek bevordert effectieve communicatie en versterkt relaties. Maar waarom werkt LSD psychologisch gezien zo goed? En hoe pas je het toe binnen teams en coaching?

Wat is LSD?

LSD is een communicatievaardigheid die vaak wordt ingezet in coaching, therapie en leiderschap. De techniek bestaat uit drie onderdelen:

1. Luisteren – Actief en aandachtig luisteren zonder oordeel.
2. Samenvatten – Kort herhalen wat de ander zegt.
3. Doorvragen – Vragen stellen om verdieping te creëren.

Op het eerste gezicht lijkt dit eenvoudig, maar de psychologische effecten ervan zijn diepgaand.

De psychologie achter LSD

Waarom luisteren zo krachtig is

Volgens Carl Rogers, grondlegger van de cliëntgerichte therapie, is onvoorwaardelijke positieve aandacht essentieel voor groei (Rogers, 1957). Actief luisteren zorgt ervoor dat de ander zich gehoord en erkend voelt. Dit activeert de sociale verbondenheid en verlaagt stress (Coan et al., 2006). Het verlaagt de cortisolspiegel en verhoogt oxytocine, het “verbondenheidshormoon”.

Samenvatten als spiegel

Het samenvatten fungeert als een psychologische spiegel. Mensen horen hun gedachten terug en krijgen hierdoor inzicht. Dit bevordert zelfreflectie (Schon, 1983). Het voorkomt ook misverstanden, want je checkt of je de boodschap correct hebt ontvangen.

Doorvragen stimuleert autonomie

Motiverende gespreksvoering, gebaseerd op Deci & Ryan’s Self-Determination Theory (1985), benadrukt het belang van autonomie. Doorvragen helpt de ander zelf tot inzichten te komen, in plaats van adviezen op te leggen. Vragen als “Wat bedoel je precies?” of “Kun je daar meer over vertellen?” stimuleren intrinsieke motivatie.

LSD toepassen in de praktijk

1. Creëer mentale stilte. Laat je eigen oordeel los en focus volledig op de ander.
2. Gebruik korte samenvattingen. Bijvoorbeeld: “Dus je zegt dat je vastloopt omdat…”.
3. Stel open vragen. Begin met ‘hoe’, ‘wat’ of ‘waarom’. Vermijd suggestieve vragen.
4. Observeer lichaamstaal. Soms vertelt non-verbale communicatie meer dan woorden.
5. Wees geduldig. Stiltes zijn waardevol, ze geven ruimte voor reflectie.

Afsluitend: Waarom LSD essentieel is

LSD gaat verder dan simpelweg beter communiceren. Het creëert psychologische veiligheid, bevordert zelfinzicht en versterkt relaties. Binnen teams, coaching en zelfs in dagelijkse gesprekken zorgt het voor verdieping, begrip en vertrouwen.

Wil je als Scrum Master of Agile Coach effectief coachen? Begin met LSD. Luisteren, samenvatten en doorvragen vormen de basis van elk sterk team.

Implementatie in een team of praktijk

In een retrospective kun je LSD actief toepassen door elk teamlid zonder onderbreking hun visie te laten delen (luisteren), samen te vatten wat er is gezegd, en vervolgens door te vragen naar onderliggende oorzaken of ideeën. Dit vergroot betrokkenheid en eigenaarschap.

Bronnen

• Coan, J. A., Schaefer, H. S., & Davidson, R. J. (2006). Lending a Hand: Social Regulation of the Neural Response to Threat. Psychological Science, 17(12), 1032–1039.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Springer Science & Business Media.
• Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of Consulting Psychology, 21(2), 95–103.
• Schon, D. A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think In Action. Basic Books.